BookTok, een bijzonder fenomeen dat zijn oorsprong vond op TikTok – en zijn evenbeeld op Instagram, bekend als Bookstagram – kwam tot leven in 2020 tijdens de coronapandemie. Miljoenen filmpjes, gemarkeerd met de hashtag #BookTok, verschenen online. Maar wat maakt dit fenomeen zo populair?
Van sprankelende boekenrecensies tot aesthetic filmpjes van boekenkasten en verleidelijke book hauls, Booktok neemt je mee op een opwindende reis door de betoverende – ja, ik vind het betoverend – wereld van boeken, waar je kunt verdwalen in verhalen, nieuwe vrienden kunt ontmoeten en je liefde voor lezen kunt delen. Na het bekijken van deze filmpjes lijkt een bezoekje aan een boekenwinkel bijna onvermijdelijk, waar je urenlang kan ronddwalen, de geur van verse pagina’s kan opsnuiven en uiteindelijk huiswaarts keert met een schat aan nieuwe boeken. Of geldt dat enkel voor mij? Booktok daagt je bovendien uit om genres te ontdekken die je anders misschien nooit zou hebben overwogen – ja, dit is mij overkomen. Dus zit je even in een leesdip? Geen zorgen, BookTok got you covered!
De BookTokkers Emma (@bookish_ems) en Caitlin (@cait_reads), en de Bookstagrammer Alice (@thefaeriesden) zijn onbetwistbare fans van de bruisende community rond BookTok. Als fervente lezer ben ik heel stiekem ook verleid om de BookTok-wereld in te trekken, dus daarom was ik zeer nieuwsgierig naar de personen achter deze boekenaccounts.
Wanneer ben je met BookTok of Bookstagram begonnen?
Emma: “Ik heb al een TikTok-account sinds 2017, maar ik ben pas filmpjes over boeken beginnen posten in 2020, tijdens de coronaperiode eigenlijk.”
Alice: “Volgens mij begon ik er in 2019 mee. Eigenlijk toen Corona hierheen kwam en toen we in lockdown moesten.”
Caitlin: “Awel, dat was in 2020, maar toen was dat nog niet echt BookTok. Ik denk dat ik het eerste jaar was begonnen met filmpjes maken over Harry Potter, en dan ben ik zo wat sluipend begonnen in 2021 met BookTok.”
Waarom ben je daar mee begonnen?
Emma: “Ik ben in 2020 Bio Ingenieur gaan studeren, maar ik ben daar na het eerste semester al mee gestopt. Dat ging echt totaal niet voor mij, want alle lessen waren online, dat was gewoon verschrikkelijk. Ik zat toen op kot in Gent, maar je mocht amper buiten komen en er was dan ook nog die avondklok (zucht), ik voelde mij gewoon super eenzaam. Ik heb mij dan uiteindelijk uitgeschreven en ben een half jaar gaan werken. Natuurlijk had ik in die periode wat geld om boeken te kopen (lacht), en dan ben ik ook beginnen posten op TikTok.”
Alice: “Ik las toen wel al veel, en door de lockdown had ik opeens heel veel vrije tijd waardoor ik nog meer begon te lezen. Ik kocht toen ook voor de eerste keer Fantasy-boeken. Ik had de trilogie A Court of Thorns and Roses gelezen, die was toen heel populair, nu nog steeds zelfs, en dat was zó leuk, maar ik had niemand om erover te praten, want ten eerste: het was in het Engels en ten tweede: niet veel mensen in mijn omgeving lazen, en al helemaal geen Fantasy-boeken. Op een gegeven moment kwam mijn vriend eigenlijk met het idee van ‘waarom deel je het dan niet op Instagram?’, dus toen ben ik er eigenlijk mee begonnen. Ik wou graag gewoon vrienden die ook veel lezen.” (lacht)
Caitlin: “Ik zag dat veel mensen erover postten, zoals ‘dit is wat ik las’, ‘deze boeken vind ik goed’, en zo van die aesthetic video’s, zoals ‘dit is de aesthetic van dat boek’, enzo. Dat vond ik altijd heel leuk om te zien, dus ik wou daar zelf ook creatief mee bezig zijn, en dan ben ik meer boeken gaan kopen. Ik vond het dan leuk om zo van die ‘book hauls’ te maken (lacht), en toen besefte ik wel dat ik daar meer mee bezig wou zijn.”
Is je account nu iets dat je up-to-date moet houden voor je volgers?
Emma: “Niet echt. Ik probeer het niet als een verplichting te zien, want ik merk wel dat als je regelmatig post, je ook veel volgers bij krijgt, dat is een beetje het algoritme dan. Maar ik doe dat eigenlijk niet omdat ik soms gewoon een beetje te lui ben (lacht), ik post gewoon af en toe wanneer ik er zin in heb. Ik ga mijn account natuurlijk niet helemaal ‘dood’ laten gaan, maar het is niet dat ik vaste dagen in de week zeker een video gepost moet hebben.”
Alice: “Eerst deed ik het wel heel veel en was ik meer bezig met mijn volgers, maar toen het wat drukker werd, wou ik nog steeds graag elke dag posten en er heel actief mee bezig zijn omdat ik het ook super leuk vond, maar dat kon eigenlijk niet meer. Ik vond het wel moeilijk om dat te accepteren in het begin. Maar nu denk ik eerder dat als ik iets wil posten, ik het dan ook gewoon doe, en anders zie je me 2 maanden niet. (lacht)
Caitlin: “Dat is doorheen te tijd veranderd. De eerste 2 à 3 jaar begon ik wel heel veel volgers te krijgen en voelde ik wel de druk dat ik mijn volgers up-to-date moest houden, maar toen had ik die creativiteit ook wel. De laatste maanden post ik eigenlijk veel minder, eerder sporadisch omdat dat toch veel tijd vraagt en soms gaat dat niet met de universiteit of ben ik te moe, dus die druk heb ik niet meer. Als ik iets leuk heb om een video over te maken, dan ga ik dat zeker doen, maar nu voel ik mij niet meer gedwongen.”
“Het voelde eigenlijk als een soort vriendengroep”
Wat betekent BookTok voor jou?
Emma: “Super leuk gewoon. Je leert echt veel mensen kennen. Ik heb ook één van mijn beste vriendinnen daar leren kennen (Caitlin), zij studeert aan de UGent. Ik vind het gewoon super zot dat je same minded mensen kunt bereiken met sociale media. Ik ben al naar verschillende meetings geweest en het is echt heel leuk dat je dan mensen leert kennen die ook allemaal graag lezen, en dan kan je daar samen over babbelen enzo. Ik vind dat echt nice.”
Alice: “Ik vind het een hele fijne omgeving, terwijl internet dat juist totaal niet kan zijn, want het kan heel nep zijn en interacties zijn vaak platonisch, maar met Bookstagram is dat anders. Het moment dat ik er op zat, voelde dat meteen anders. Het voelde eigenlijk als een soort vriendengroep. De mensen die ik vanaf het begin ken, daar spreek ik nu nog steeds mee. En ondanks dat ik in het begin best wel beïnvloed werd door dingen als ‘je moet deze boeken écht kopen’, ‘deze zijn nieuw die moet je écht hebben!’, heb ik dat nu niet meer. Maar ik vind het wel heel fijn dat ik door Bookstagram veel nieuwe dingen kan ontdekken.
Caitlin: “Ik heb daar heel wat mensen leren kennen, zoals Emma, die heb je al geïnterviewd
hé? (ik knik) We zijn door BookTok echt goeie vriendinnen geworden, want we spreken af en toe eens af. Maar ik spreek ook af met andere BookTokkers en dan gaan we naar evenementen, en dat voelde direct al heel ‘open’, ook al kende ik die mensen niet echt. Ik kreeg echt een ‘welkom’-gevoel en dat vond ik fantastisch. We hebben ook een groepschat met een aantal mensen. Voor mij heeft BookTok er gewoon voor gezorgd dat ik enorm veel nieuwe mensen heb leren kennen en dat voelt heel goed. Wat voor evenementen dan precies? “Bijvoorbeeld een TikTok-evenement in de Standaard Boekhandel in Geraardsbergen, een evenement over Young Adult boeken in Gent, of we waren zelfs eens uitgenodigd voor een film. Dat was allemaal heel leuk.”
“Ik denk dan maar aan de boeken van Tom Lanoye, waarin soms rare dingen geschreven staan”
Welke invloed denk jij dat sociale media (vooral BookTok) hebben op de Gen Z-generatie wat betreft hun leesgedrag?
Emma: “Ik denk dat dat er wel echt voor heeft gezorgd dat veel meer mensen terug zijn beginnen lezen, omdat dat weer een beetje populair is geworden. Je ziet dat ook wel in de boekhandels, die hebben tegenwoordig BookTok-afdelingen. Maar dat zijn wel altijd dezelfde soort boeken die worden aangeraden hé, dus ik denk dat dat misschien ook wel een beetje het gevaar eraan is. Dat kan voor veel auteurs nadelig zijn, want er wordt steeds meer in het Engels gelezen en minder in het Nederlands. Veel auteurs worden niet mee getrokken in het BookTok-fenomeen en dat kan negatief zijn voor hen. Ik ben zelf ook een Engels-lezer omdat ik Nederlandstalige boeken soms een beetje cringe vind (lacht), maar ik denk wel, over het algemeen, dat het goed is dat jongeren weer meer aan het lezen zijn.”
Alice: “Ik denk dat sowieso veel meer jongeren lezen nu, en ik denk ook meer in het Engels, omdat je dat vooral veel ziet op TikTok en op Instagram. Dat is wel gek om te zien, want Bookstagram bestaat al veel langer, en toen had ik al het gevoel van ‘oh, jongeren lezen nu veel meer’, maar door TikTok is het precies echt ontploft.”
Caitlin: “Ik denk dat het leesgedrag tijdens Corona zot gestegen is. Daardoor ben ik ook meer beginnen lezen, want in het middelbaar had ik minder leesplezier omdat er toen boeken werden opgelegd die totaal niet zijn afgestemd op de jeugd. Ik denk dan maar aan de boeken van Tom Lanoye, waarin soms rare dingen geschreven staan. (lacht) Maar ik vind dat BookTok u veel meer opties geeft. Je kan zoveel genres online vinden als je gewoon maar ‘history’ of ‘romance’ ingeeft en dan krijg je immens veel opties. Wat ik ook merk is dat boekhandels daar helemaal in meegaan en daardoor meer Engelse boeken aanbieden. Ook in mijn omgeving merk ik dat meer mensen beginnen lezen, dus sociale media hebben echt wel een positieve invloed gehad.” Ja, zeker, maar zijn er ook negatieve punten? Caitlin: “Soms krijg je wel haat op wat je leest. Iedere auteur wordt opeens problematisch en dan krijg je haat als je daar iets van leest, want dan supporter je zogezegd mee voor hun beliefs, terwijl je dat soms niet eens weet over die auteur. Er wordt dus veel gejudged. Bijvoorbeeld, als je Colleen Hoover fan bent, dan wordt er soms wel mee gelachen. Ik durf het op sociale media zelfs niet meer over Harry Potter te hebben, want J.K. Rowling wordt nu ook veel gehaat (ze is heel anti-woke). Daardoor weet je zelf ook niet meer goed wat je nog mag zeggen of zelfs denken, en dan heb je zoiets van ‘oei, ben ik nu een slecht mens?’, omdat je ergens niet in meegaat. Ik vind het soms gewoon heel dubbel.”
Desondanks kreeg ik op de vraag of een BookTok-account aan te raden is, drie keer een overtuigende “ja” als antwoord. Zijn er nog mensen geprikkeld om een BooktTok-account aan te maken of is it just me?? Let me know!
Comments